Modernisme. Belgische abstracte kunst en Europa (1912-1930) in het Museum voor Schone Kunsten te Gent van 2 maart tot 30 juni

écrit par VandenHende
le 01/03/2013
Georges Vantongerloo (1886-1965), Studie nr. III, 1920, Museum voor Schone Kunsten, Gent

Met de tentoonstelling Modernisme. Belgische abstracte kunst en Europa (1912-1930) wijdt het Museum voor Schone Kunsten Gent voor het eerst sinds meer dan twintig jaar een brede overzichtstentoonstelling aan de abstracte kunst in België omstreeks 1920. Hiermee zet het museum de traditie voort van belangwekkende tentoonstellingen die de Belgische kunst in een internationale context kadert. Om de inventiviteit en de verscheidenheid van de Belgische historische avant-garde te illustreren komen naast beeldende kunst ook architectuur, toegepaste kunst, typografie, fotografie, film, muziek, literatuur en theater aan bod.

Kort voor de Eerste Wereldoorlog vonden in België enkele tentoonstellingen plaats waarin werk van de protagonisten van het futurisme, het kubisme en de abstractie te zien was. Hoewel de internationale avant-garde niet onopgemerkt voorbijging, vond ze in België toen nog geen breed forum in kunstmiddens. Dit verhaal van de gemiste avant-garde vormt de inleiding tot de tentoonstelling.
Vervolgens worden drie centrale figuren belicht: Jules Schmalzigaug, Georges Vantongerloo en Marthe Donas. Stuk voor stuk onderhielden ze intense contacten met internationale avant-gardisten. Door resoluut te kiezen voor een buitenlands avontuur onttrokken ze zich aan de retrograde Belgische kunstscène waar het laatsymbolisme en –impressionisme tot 1914 de bovenhand hadden.

In het volgende hoofdstuk wordt de evolutie in België tijdens en kort na de Eerste Wereldoorlog belicht. In deze periode kwam zowel in Antwerpen als in Brussel een sterke dynamiek op gang. Gelijkgestemde kunstenaars verenigden zich in kunstkringen, huurden samen een atelier, organiseerden lezingen en exposeerden gezamenlijk hun werk. Hun inspanningen brachten vooral na de Eerste Wereldoorlog een stroomversnelling op gang. Netwerking is een sleutelwoord voor de Belgische avant-garde. Door hun werk te exposeren op internationale tentoonstellingen en tekst- en beeldmateriaal ter beschikking te stellen aan toonaangevende buitenlandse tijdschriften kreeg hun benadering van abstractie een brede verspreiding. Omgekeerd introduceerden Belgische tijdschriften als 7 Arts en Het Overzicht internationale kunstenaars. Langs het medium van het tijdschrift vonden niet alleen theoretische, maar ook plastische ideeën weerklank, onder meer door de afbeelding van hout- en linosneden.

In de tentoonstelling wordt een uitgebreid hoofdstuk aan de ‘klassieke’ jaren 1920-1925 gewijd, toen de historische avant-garde in België een hoogtepunt kende. De tentoonstelling volgt de ontwikkeling van de oeuvres van hoofdrolspelers als Karel Maes, René Magritte, Jozef Peeters en Victor Servranckx, en gaat op zoek naar internationale invloedslijnen en overeenkomsten. Toetsstenen zijn de eigentijdse protagonisten van De Stijl, Bauhaus, het Russische constructivisme en suprematisme en het Franse postkubisme en purisme.

In deze context worden de Belgische nevenvormen van Gemeenschapskunst en hun relatie tot andere kunstvormen belicht. Zo toont de tentoonstelling voor het eerst het belang en de kwaliteit van de Belgische modernistische toegepaste grafiek en typografie aan. Vervolgens wordt de rol van modernistische architecten verduidelijkt en wordt uitgebreid het modernistische totaalconcept geïllustreerd. Naast de vernieuwing in architectuur en toegepaste kunst krijgt ook de eigentijdse film- en fotografiescène een prominente plaats. Speciale aandacht gaat verder uit naar de wisselwerking tussen beeldende kunst enerzijds, en literatuur, muziek en theater anderzijds.

PRAKTISCHE INFO
MUSEUM VOOR SCHONE KUNSTEN
CITADELPARK - 9000 GENT - T +32 (0)9 240 07 00
museum.msk@gent.be - www.mskgent.be
Openingsuren
Dinsdag t/m zondag van 10u tot 18u
Uitzonderlijk open op Paasmaandag 01.04 en Pinkstermaandag 20.05
Toegangsprijzen
€ 9 individuele bezoeker
€ 6,5 55+, groepen > 15 personen, inwoners van Gent
€ 1 19-25 jaar
gratis ≤ 18 jaar, inwoners van Gent op zondag van 10u tot 13u
Voorverkoop tickets
FNAC – T 0900 00 600 – www.fnac.be
B-dagtrip: trein + toegang – te koop in de NMBS-stations - www.belgianrail.be

  • Georges Vantongerloo (1886-1965), Studie nr. III, 1920, Museum voor Schone Kunsten, Gent
  • Marthe Donas (1885-1967), Compositie nr. 6, 1920, Privéverzameling
  • Huib Hoste (1881-1957), Compositie, ca. 1920, Privéverzameling
  • Huib Hoste (1881-1957), Compositie, ca. 1920, Privéverzameling
  • Gaston Burssens (1896-1965), Piano, 1924, Museum voor Schone Kunsten, Gent. Bibliotheek. Precieuze reserve
  • Edmond Van Dooren (1896-1965), Compositie, 1920, Privéverzameling
  • Paul Van Ostaijen (1896-1928) & Oscar Jespers (1887-1970), Bezette stad, 1921, Museum voor Schone Kunsten, Gent. Bibliotheek. Precieuze reserve
  • affiche tentoonstelling
  • Duco Perkens [ps. Eddy du Perron] (1899-1940) en Jozef Peeters (1895-1960), Kwartier per dag, 1924, Museum voor Schone Kunsten, Gent. Bibliotheek. Precieuze reserve
Portrait de VandenHende
Van den Hende"