Tentoonstelling “Eeuwenoud Cyprus – Wisselwerking van culturen” van 13.10.2012 tot 17.2.2013 in het Jubelpark te Brussel

écrit par VandenHende
le 04/11/2012
Beeld van Aphrodite. Salamis. Romeinse periode. Marmer. H. 116 cm. Inv. : Sal. St. 20A. Museum van Cyprus, Nicosia. © Departement van de Oudheden.

Deze tentoonstelling, georganiseerd door het Departement van Oudheden van Cyprus en onder hoge auspiciën van het Cypriotische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, gaat nader in op het bijzondere karakter van een eilandcultuur. De zee komt tegelijkertijd aan bod als grens en als communicatiemiddel. De bezoeker komt meer te weten over de diverse vormen van contact en uitwisseling tussen Cyprus en de andere regio’s van de Middellandse Zee in de oudheid. Er is ook aandacht voor de manier waarop de Cyprioten die invloeden hebben onthaald, vermengd met andere cultuurelementen en geassimileerd met lokale tradities.

Op de tentoonstelling worden zes thema’s besproken aan de hand van driehonderd objecten
afkomstig van collecties bewaard in Cyprus, Groot-Brittannië en België.

1. Onderzoeksgeschiedenis
In dit deel krijgt de bezoeker stukken te zien uit collecties die werden samengesteld vóór
archeologie een wetenschappelijke discipline werd. Daarnaast worden objecten van de
eerste echte opgravingen op Cyprus tentoongesteld.

2. Het eiland – omgeving en natuurlijke rijkdommen
De tentoongestelde objecten maken duidelijk hoe de Cyprioten voordeel haalden uit het
landschap en de natuurlijke bronnen van het eiland. In de eerste plaats was de
aanwezigheid van koper een enorme troef. Dit metaal was erg belangrijk in de oudheid.
Het maakte Cyprus rijk en drukte tevens zijn stempel op het karakter van het eiland. Het
gaf ook zijn naam aan het eiland.

3. De zee – grens en communicatiemiddel
De geëxposeerde stukken dateren van het neolithicum – toen had Cyprus nog maar
weinig binding met de zee – tot de brons- en de metaaltijden, wanneer het eiland een
belangrijk centrum van Mediterrane handel werd.

4. De samenleving – volkeren en identiteit
De objecten getuigen van het belang van het schrift en de administratie. Beeldjes in klei
tonen het alledaagse leven. Meer verfijnde stukken verwijzen naar de elite. De bezoeker
komt ook meer te weten over opsmuk en fatsoenering.

5. De wereld van de doden
Vondsten uit verschillende perioden zijn parameters voor de rijkdom van het eiland en
tonen hoe belangrijk funeraire rituelen waren. De bezoeker ontdekt ook hoe tradities
konden versmelten wanneer importobjecten en lokale artefacten met elkaar in contact
kwamen.

6. De wereld van het sacrale
Een religieuze mengcultuur is typerend voor Cyprus gedurende zijn hele geschiedenis.
Beelden en beeldjes van het neolithicum tot de Griekse periode maken dat duidelijk.

Cyprus is het derde grootste eiland in de Middellandse Zee, na Sicilië en Sardinië. Reeds vanaf
het 10de millennium v. Chr. werden bevolkingsgroepen aangetrokken door de uitgestrektheid
van het eiland, de vruchtbaarheid van de aarde, het zachte klimaat, de goede, natuurlijke
havens en de minerale rijkdom.
Culturele contacten en uitwisseling waren uiterst belangrijk voor het antieke Cyprus. Het eiland
ligt op het kruispunt van Europa, Azië en Afrika en was altijd al een ontmoetingsplaats voor
mensen en de ideeën die reisden over de zee. De oude Cypriotische cultuur is bijgevolg
doordrongen van invloeden uit de Griekse wereld, Anatolië, Egypte en het Nabije Oosten. Dat is
merkbaar op tal van vlakken, van taal en schrift tot kunst en architectuur. Elementen uit
verschillende tradities vermengden zich geregeld en gaven aanleiding tot het ontstaan van
nieuwe, hybride vormen, vooral op het vlak van religie. Hoe kwamen die invloeden tot op het
eiland? Gewoon via menselijk contact, via handel, migratie, diplomatie of zelfs oorlog? Of in het
zog van de verspreiding van technologische innovaties, artistieke uitwisseling of de ontwikkeling
van gemeenschappelijke ideologieën door de leiders van de verschillende regio’s? Welke
betekenis verkregen die ideeën in hun nieuwe omgeving? Wat was hun belang voor de identiteit
van de eilandbewoners? Op de tentoonstelling worden antwoorden op deze vragen
geformuleerd.
Op de tentoonstelling worden 291 museumstukken geëxposeerd. De bruikleengevers zijn de
staatsmusea van Cyprus, het Pierides-Laiki Bank Museum, het British Museum, het Ashmolean
Museum van Oxford, de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis van Brussel, het Musée
royal de Mariemont en het Musée de Louvain-la-Neuve.

Praktische inlichtingen
Eeuwenoud Cyprus – Wisselwerking van culturen
31/10/12 – 17/02/13
Jubelparkmuseum, Jubelpark 10, 1000 Brussel
www.kmkg.be - info@kmkg.be
openingstijden:
di – zo, 10:00 – 17:00
gesloten op maandag, 01/11, 11/11, 25/12 en 1/01
De kassa sluit altijd één uur vóór het einduur.
Nocturne van de Brusselse Musea: do 8/11, 17:00 - 22:00
toegangsprijzen:
€ 7 - € 6 - € 3 (toegang tot de permanente verzamelingen inbegrepen)
B-Dagtrip: trein + toegang : http://www.belgianrail.be/nl/vrije-tijd/b-dagtrips/kunst-cultuurwetenschap/
eeuwenoud-cyprus.aspx
rondleidingen:
max. 15 personen per groep
€ 65 (di-vr) / € 80 (za, zo + nocturne van 8/11) + toegangsticket
schoolgroepen: € 60 + € 3 per leerling
Engels: + € 12,50
inlichtingen: +32 (0)2 741 73 03 (van ma t/m vr, 9:30 - 17:00) - ecd@kmkg.be
reserveringen (uitsluitend ma t/m do, 9:30 - 13:00): +32 (0)2 741 72 14 - ecd@kmkg.be

Catalogus
Bij de tentoonstelling hoort een rijk geïllustreerde catalogus, die beschikbaar is in het
Nederlands, het Frans en het Engels. Behalve gedetailleerde beschrijvingen van alle
tentoongestelde objecten bevat de publicatie ook artikels van specialisten in Cypriotische
archeologie uit Cyprus, Europa, Amerika en Australië.
Pilides D. et Papadimitriou N., Eeuwenoud Cyprus: Wisselwerking van culturen, Departement
van Oudheden van Cyprus, Nicosia, 2012, 288 p., € 32

Bereikbaarheid
trein: Brussel-Centraal (+ metro), Schuman
metro: Schuman
tram-bus: 22, 27, 61, 80, 81
ruime parkeergelegenheid voor auto’s en autocars

  • Beeld van Aphrodite. Salamis. Romeinse periode. Marmer. H. 116 cm. Inv. : Sal. St. 20A. Museum van Cyprus, Nicosia. © Departement van de Oudheden.
  • Beeldje van Baäl-Ammon. Nicosia, Agios Georgios. Klassieke periode. Kalksteen. H. 15 cm. B. 9 cm. Inv. : Ag. Georgios 2004/68. Museum van Cyprus, Nicosia. © Departement van Oudheden.
  • Model van een tweespan met paarden. Ovgoros. Omstreeks 650-550 vóór Chr. Beschilderde terracotta. H. 16,5 cm. Inv. : 1955/IX-26/1. Museum van Cyprus, Nicosia. © Departement van Oudheden.
  • Myceense klokkrater versierd met dolfijnvoorstellingen. Kalavasos, Agios Dimitrios, graf 11. Late bronstijd (14de eeuw vóór Chr.). Ceramiek. Museum van Larnaka. © Departement van Oudheden.
  • Vaas met gemodelleerde figuurtjes. Pyrgos, graf 35. Vroege bronstijd (2100-2000 vóór Chr.). Ceramiek. H. 46,5 cm. Inv. : LM 1739/7. Museum van Limassol. © Departement van Oudheden.
  • Vrouwelijke kop. Kyra, Agios Georgios Rigatos. Omstreeks 625-600 vóór Chr. Terracotta. H. 32,5 cm. Inv. : 1952/XII-3/4. Museum van Cyprus, Nicosia. © Departement van Oudheden.
  • Archaïsche amfoor. De decoratie verraadt Oosterse en Egyptische invloeden (fries van lotusbloemen). Ca. 600 v. chr., KMKG, inv. A. 1485, ©KMKG
Portrait de VandenHende
Van den Hende"