Tentoonstelling "Bouwen voor Brussel" van 9 oktober tot 28 november, Paleis voor Schone Kunsten Brussel

écrit par VandenHende
le 11/10/2010
Mirador, Madrid, Spain - MVRDV & Blanca Lleo Architects - © Rob ‘t Hart

Architectuur en stedelijke transformaties in Europa

Brussel wordt vandaag geconfronteerd met ernstige maatschappelijke uitdagingen. De bevolking zal de komende jaren toenemen en ondermeer werkgelegenheid, mobiliteit en publieke voorzieningen, zoals scholen en sportinfrastructuur, vereisen verhoogde aandacht. De tentoonstelling Bouwen voor Brussel betoogt dat een krachtig architecturaal en stedenbouwkundig beleid een antwoord kan bieden op deze maatschappelijke problemen. De grootstedelijke uitdagingen zijn een kans voor Brussel om zijn ambities scherp te stellen en de stad van morgen te bouwen.

In de zoektocht naar oplossingen richt Bouwen voor Brussel de blik op andere grote Europese steden. Steden zoals Madrid, Zürich, Hamburg of Rotterdam voerden de afgelopen jaren een krachtdadige politiek om de stad te moderniseren en leefbaarder te maken. Ingrijpende stedelijke transformaties stimuleerden de economische ontwikkeling en creëerden werkgelegenheid, maakten de stad beter toegankelijk voor het openbaar vervoer en slaagden erin voldoende betaalbare woningen op te richten en het stedelijk weefsel en de publieke ruimte te herstellen.

Bouwen voor Brussel onderzoekt hoe architecturale en stedenbouwkundige projecten van hoge kwaliteit een antwoord kunnen bieden op de maatschappelijke uitdagingen van de Europese stad. De tentoonstelling presenteert aan de hand van maquettes, films, plannen en foto’s een selectie van projecten van gerenommeerde architecten zoals Rem Koolhaas / Office for Metropolitan Architecture, Peter Zumthor, Zaha Hadid, MVRDV, Richard Rogers en Lacaton Vassal. Tegelijk onderzoekt de tentoonstelling de mogelijke betekenis van deze visies en projecten voor de belangrijkste Brusselse uitdagingen.

Vijf uitdagingen voor Brussel

1. Demografische groei — Meer en betere woningen bouwen
De demografische problematiek in het Brussels Gewest is tweeledig. De middenklasse, vooral jonge tweeverdieners met kinderen, trekt massaal weg uit de stad om zich in de rand of in andere Vlaamse of Waalse steden te vestigen. De stadsvlucht wordt echter ruimschoots gecompenseerd door een sterke toename van vooral armere bevolkingsgroepen: de bevolkingsaangroei bedraagt vandaag 6% per jaar en zal de komende tien jaar oplopen tot 8,2%. Volgens de voorspellingen heeft Brussel tussen 2006 en 2021 nood aan 50.000 nieuwe woningen. Om een antwoord te bieden op deze dubbele uitdaging, moet het gewest duizenden nieuwe, kwaliteitsvolle sociale woningen bouwen en de bouw van woningen voor de middenklasse stimuleren.

2. Publieke voorzieningen — Nieuw leven brengen in de wijken
Door de bevolkingsaangroei heeft Brussel een tekort aan sociale voorzieningen, zoals scholen en sportinfrastructuur. Publieke voorzieningen zijn geen geïsoleerde objecten die enkel een welbepaald programma faciliteren. Kwaliteitsvolle projecten kunnen een rol spelen als motor van een wijk. Het zijn hefbomen voor sociale cohesie en stedelijke ontwikkeling. Brussel staat voor de uitdaging om publieke voorzieningen zó in te planten en te ontwerpen, dat ze opnieuw leven en dynamiek brengen in de wijken.

3. Stedelijke economie – Lokale bedrijvigheid stimuleren
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een van de rijkste en meest productieve centra van Europa. Die rijkdom wordt hoofdzakelijk geproduceerd in de tertiaire sector, die 90% uitmaakt van alle economische activiteit in Brussel. Meer dan de helft (53%) van de werknemers in de tertiaire sector, voornamelijk hoger opgeleiden, zijn pendelaars afkomstig van buiten het gewest. Gezien de torenhoge werkloosheidscijfers in het Brussels Gewest (19,5%) bestaat er dus een enorme discrepantie tussen de bestaande economische activiteit en de kwalificaties of het opleidingsniveau van de inwoners. Architectuur kan hier een oplossing bieden door de versterking en ruimtelijke facilitering van bestaande informele economieën (zoals marktplaatsen en logistieke of artisanale centra) en de bouw van opleidingscentra en bedrijvencentra voor starters.

4. Mobiliteit – Motor van de publieke ruimte
Brussel neemt zich voor om het autogebruik tegen 2018 met één vijfde terug te dringen. Om hierin te slagen moet het gewest voorzien in een uitgebreid netwerk van openbaar vervoer en intermodale overstapplaatsen aan de rand van de stad. Mobiliteit wordt echter al te vaak beschouwd als een louter technisch vraagstuk, terwijl stations, metrohaltes en overstapplaatsen tot de drukst bezochte publieke ruimtes van de stad behoren. De noodzakelijke mobiliteitsprojecten bieden een uitgelezen kans om de stedelijke identiteit te bevorderen en een kwaliteitsvolle publieke ruimte te creëren die een belangrijke impact heeft op de levenskwaliteit van inwoners, pendelaars en toeristen.

5. Nieuwe wijken — Duurzame transformatie van het stadsweefsel
Het Plan voor de Internationale Ontwikkeling van Brussel duidt een tiental strategische plekken aan die moeten uitgroeien tot internationale aantrekkingspolen van de stad. Het gaat veelal om oude industriële sites die wachten op een nieuwe bestemming, zoals Thurn & Taxis of Schaarbeek Vorming, maar ook nieuwe stadsdelen in volle ontwikkeling, zoals de Europese wijk of het Zuidstation. Brussel staat vandaag voor de uitdaging om deze gebieden vorm te geven als volwaardige nieuwe stadswijken. Een kwalitatief stadsproject moet op zoek gaan naar vernieuwende typologieën die een evenwicht kunnen creëren tussen de internationale roeping van Brussel en de levenskwaliteit van de inwoners.

Praktische informatie
Bouwen voor Brussel
Architectuur en stedelijke transformaties in Europa
Paleis voor Schone Kunsten – Foyers 1>5
Ravensteinstraat 23
1000 Brussel
Data
09.10 > 28.11.2010
Openingsuren
Dinsdag > Zondag, 10:00 > 18:00
Donderdag, 10:00 > 21:00
Gesloten op maandag
Vrije toegang
BOZAR info & tickets
+32 (0)2 507 82 00- info@bozar.be - www.bozar.bewww.bozarblog.be

  • Mirador, Madrid, Spain - MVRDV & Blanca Lleo Architects - © Rob ‘t Hart
  • Santa Caterina Market, Barcelona, Spain - Enric Miralles & Benedetta Tagliabue – EMBT - © Roland Halbe
  • tà LuigUniversità Bocconi, Milan, Italy - Grafton Architects - © Universii Bocconi
  • Forum 3, Basel, Switzerland - Diener & Diener Architekten - © Christian Richters
Portrait de VandenHende
Van den Hende"